İş zekası (Business intelligence, BI)

İş zekası (Business intelligence, BI) bir organizasyonun ham verilerini analiz etmek için kullanan çeşitli yazılım uygulamalarının tümünü kapsayan bir ifadedir.
Veri madenciliği, online analitik işleme, sorgulama ve raporlama dahil olmak üzere birbiriyle ilgili
çeşitli aktivitelerden oluşan bir disiplindir. Ancak başarı için bundan daha fazlasını bilmek gerekiyor.

Firmalar karar verme, maliyet düşürme ve yeni iş fırsatlarını tanımlamayı geliştirmek için BI’ı kullanırlar. CIO’lar yeniden elden geçirilmesi gereken verimsiz süreçleri belirlemek için BI’ı kullanır. Günümüz BI araçlarıyla iş adamları, IT’cilerin karmaşık raporlar oluşturmasını beklemeksizin verilerin kendilerini analiz etmeye başlayabiliyor.

Her ne kadar BI büyük vaatler barındırsa da, uygulama sırasında bir takım teknik ve kültürel güçlükler ortaya çıkabiliyor. Yöneticiler BI uygulamalarını besleyen verilerin temiz ve sürekli olduğundan emin olmalı ki kullanıcılar ona güvenebilsin.

Ne tür firmalar BI (İş Zekası) sistemlerini kullanıyor?

Özellikle restoran zincirleri ve perakende mağazalar BI yazılımlarının en büyük kullanıcıları. Restoranlar menülerine ekleyecekleri yeni ürünleri belirlemek gibi stratejik kararları vermek için BI kullanıyor. Ayrıca hangi servislerin kaldırılacağı ya da beklenilen performansı vermeyen dükkânların kapatılması gibi kararlar verilirken de İş Zekası araçlarının sunduğu verilerden yararlanıyorlar.
Yiyecek tedarikçileriyle yeniden sözleşme imzalama, verimli olmayan süreçlerin geliştirilmesi için seçeneklerin belirlenmesi gibi taktiksel durumlarda da BI kullanılıyor. Çünkü restoran zincirleri fazlasıyla operasyonlara bağlı ve BI onların işlerini yürütürken çok fazla yardımcı oluyor. Restoran zincirleri diğer tüm endüstriler arasında BI sistemlerinin gerçek değerinden faydalanan elit firmalar arasında yer alıyor.

BI (İş Zekası) projelerine kim önderlik etmeli?

Paylaşmak BI projelerinin başarısı için oldukça hayati çünkü çalışma yöntemlerini değiştirebilmeleri için sürece dahil olan herkesin bilgiye tam erişime sahip olması gerekiyor. BI projeleri en üst seviyeden yöneticilerle başlayabilir ancak bir sonraki kullanıcı grubunun satışçılar olması gerekiyor. Çünkü onların işi satışları artırmak ve bunu gerçekleştirecek yetenekleri için istihdam ediliyorlar. Bu yüzden bu işi yapmalarına yardımcı olacak herhangi bir aracı bağırlarına basmaları çok daha olası; elbette aracın kolay bir kullanıma sahip olması ve bilgiye güvenmeleri önemli.

Bir BI (İş Zekası) sistemini nasıl uygularım?

BI için bir plan oluşturulurken firmalar öncelikle karar verme şekillerini analiz etmeli ve yöneticilerin daha emin ve daha hızlı bir biçimde karar vermelerini sağlayacak bilgiyi dikkate almalıdır. Ayrıca bu bilgilerin onların istediği gibi nasıl sunulacağı da (örneğin rapor, tablo, online, basılı gibi) hesaba katılmalıdır. Karar verme konusundaki tartışmalar firmaların BI sistemleri içinde ne gibi bilgileri toplamaya, analiz ve yayınlamaya gereksinim duyduklarını ortaya çıkartacaktır. İyi BI sistemlerinin ayrıntıya girmeye ihtiyacı var. Dünkü satışların X, geçen yılın aynı gününde Y olarak gerçekleştiğini belirten raporlar yeterli değil. Söz konusu iş alanında bir gün için satışların X olmasına, önceki yılın aynı gününde Y olmasına neden olan faktörleri açıklaması gerekiyor. Çok sayıda teknoloji projesinde olduğu gibi, kullanıcılar teknolojiye şüpheli yaklaştığı ve sonuç olarak onu kullanmayı reddettiği takdirde BI da herhangi bir sonuç sağlamayacaktır. Bununla birlikte iş BI gibi, firmaların işleyişini temelden değiştiren ve insanların karar verme yöntemlerini değiştiren stratejik olarak uygulanmış bir pratiğe geldiğinde, CIO’ların hislerini çok daha fazla dikkate alması gerekiyor.
BI sistemlerinin sunulması için yedi adım: Verilerinizin temiz olduğundan emin olun. Kullanıcıları etkin bir biçimde eğitin. Hızlı bir biçimde konuşlandırın ve ilerledikçe ayarlamalarınızı gerçekleştirin. “Mükemmel” raporları elde etmek için en başında çok fazla zaman harcamayın çünkü işiniz geliştikçe ihtiyaçlar da gelişecektir. En fazla değeri sunan raporları hızlıca sunun ve sonra bunlara ince ayar yapın.
Veri ambarınızı en başından bina ederken bütünleşik bir yaklaşım kullanın. Yolunuzun ileriki safhalarında kendinizi kullanışsız bir veri stratejisi içerisine kilitlemediğinizden emin olun.
Henüz başlamadan önce ROI’yi açıkça belirleyin. Elde etmeyi umduğunuz özel faydaların altını çizin ve sonra her üç ayda ya da altı ayda bir doğrulama kontrolü yapın.